Cơ hội và thách thức của mạng xã hội Web3: Rút ra bài học từ thất bại, mở ra trang mới

Gần đây, ngành Web3 tràn đầy sự oán giận, được coi là một sân chơi lớn cho những người đầu tư không có kinh nghiệm. Tuy nhiên, mặc dù Web3 xã hội chưa hoàn toàn thành công, vẫn có nhiều thành tựu đáng chú ý. Bài viết này sẽ tổng hợp quá trình phát triển của Web3 xã hội trong 8 năm qua, tóm tắt kinh nghiệm và bài học, khám phá cơ hội trong tương lai.

Nhu cầu cơ bản của mạng xã hội Web3

Con người là động vật xã hội, có nhu cầu giao tiếp. Công nghệ Web3 mang đến những khả năng mới cho giao tiếp:

• Token như một cách kết nối hoàn toàn mới
• Cơ sở dữ liệu có thể xác minh mở rộng chiều thông tin
• Môi trường thông tin mới nuôi dưỡng các mối quan hệ xã hội và cách thức tương tác mới

Thách thức chính mà mạng xã hội Web3 phải đối mặt là lợi thế quy mô. Cách xây dựng lợi thế quy mô trong các nhóm và bối cảnh cụ thể là yếu tố quyết định sự sống còn của các dự án mạng xã hội Web3.

Sự phát triển của mạng xã hội Web3

Sự phát triển của xã hội Web3 chủ yếu thể hiện ở hai hướng:

1. Phát triển tiêu chuẩn công nghệ xã hội phi tập trung
2. Sử dụng mạng xã hội để xây dựng sự đồng thuận về token

Cuộc cạnh tranh tiêu chuẩn công nghệ xã hội phi tập trung

Các dự án đầu tiên như STEEM đã cố gắng đưa nội dung lên chuỗi, khuyến khích thông qua mã thông báo và các đổi mới khác, nhưng phải đối mặt với các vấn đề như tấn công phù thủy. Các dự án thế hệ mới như Bluesky, Nostr, Lens đã đề xuất các giao thức xã hội phi tập trung mới, có tiến bộ về mặt kỹ thuật.

Thách thức chính vẫn là kinh tế quy mô. Khuyến khích bằng token đã trở thành một phương tiện để nhiều dự án vượt qua bất lợi về quy mô, nhưng cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn:

• Giá trị chủ quan của nội dung xã hội khó đánh giá, tính hiệu quả của việc khuyến khích token vẫn còn nghi ngờ.
• Khuyến khích token dễ gây ra cuộc tấn công của phù thủy
• Các phần thưởng từ vật chất bên ngoài có thể làm giảm phần thưởng tâm lý nội tại, ảnh hưởng đến hiệu quả giao tiếp xã hội.

Một số thử nghiệm mới bao gồm:

• Sử dụng token Meme để khuyến khích các chức năng độc đáo của nền tảng xã hội, thay vì sáng tạo nội dung
• Áp dụng các kỹ thuật khuyến khích token tối ưu hơn, chẳng hạn như Degen của Farcaster

Nỗi thất bại trong cách mạng tự chủ nội dung

Các dự án đầu tiên như Mirror đã cố gắng đưa nội dung lên chuỗi và NFT hóa, nhưng không thu hút đủ sự chú ý của người dùng. Nguyên nhân chính bao gồm:

• Người dùng không quan tâm nhiều đến quyền sở hữu nội dung.
• Khó khăn trong việc xác định quyền sở hữu nội dung để chống lại các hành vi xâm phạm
• Thiếu mô hình kiếm tiền nội dung hiệu quả

Khám phá mới về chủ quyền chú ý

Thế hệ dự án mới bắt đầu chú ý đến hệ thống gợi ý nội dung:

• Yup, Wormhole3 và các thử nghiệm khác liên quan đến nội dung gợi ý dựa trên việc staking token
• Các dự án như Phavor sử dụng dữ liệu trên chuỗi để ảnh hưởng đến việc phân phối nội dung
• Bluesky đưa ra khái niệm "nhà sản xuất luồng đăng ký"

Tuy nhiên, những nỗ lực này vẫn khó để cạnh tranh với các thuật toán thông minh Web2. Hướng đi khả thi trong tương lai là: sử dụng thông tin trên chuỗi như là dữ liệu gốc cho nội dung và nhãn người dùng, thay vì kiểm soát trực tiếp việc gợi ý.

Token hóa tài sản xã hội

Một con đường phát triển khác là sử dụng mạng xã hội để phát hành tiền. Các phương thức chính bao gồm:

1. Tiền tệ hóa sự chú ý: như Meme coin
2. Mã hóa mối quan hệ xã hội: như DAO, Friend.tech
3. Token hóa nội dung: vẫn đối mặt với những thách thức về xác nhận quyền sở hữu

Việc giới thiệu đường cong liên kết đã cung cấp giải pháp thanh khoản mới cho các dự án quy mô nhỏ.

Cơ hội và sứ mệnh của mạng xã hội Web3

Sau hai chu kỳ phát triển, mạng xã hội Web3 đã khám phá phong phú ở nhiều lĩnh vực. Cơ hội trong tương lai có thể nằm ở:

1. Giảm rào cản gia nhập cho người dùng: như ví MPC, tài khoản trừu tượng, v.v.
2. Nâng cao hiệu suất mạng: hỗ trợ nhiều kết nối đồng thời và nội dung đa phương tiện
3. Cảnh xã hội nhúng: Sử dụng khả năng kết hợp của Web3
4. Hoàn thiện phần mềm trung gian: phân tích dữ liệu, quản lý token, giải pháp thanh khoản, v.v.

Sứ mệnh của mạng xã hội Web3 không phải là cứu rỗi, mà là cung cấp cho người dùng nhiều sự lựa chọn hơn, trả lại quyền lợi đã bị tập trung hóa tước đoạt cho từng cá nhân.

Kết luận

Những khó khăn của xã hội Web3 đến từ việc công nghệ chưa trưởng thành và những hạn chế của hình thức tổ chức. Hướng đi có thể trong tương lai là:

• Lấy nhà phát hành nội dung làm trung tâm, xây dựng hệ sinh thái xung quanh người dùng và nhà cung cấp dịch vụ
• Khám phá cách sử dụng công nghệ Web3 để tăng cường tính tương tác xã hội
• Tìm kiếm cách tương tác tốt hơn giữa nội dung và cộng đồng trong môi trường phi tập trung

Chỉ khi nào giải quyết được những nỗi đau của người dùng, nâng cao trải nghiệm xã hội, thì mạng xã hội Web3 mới có thể thu hút lưu lượng truy cập và thực hiện triển khai.