Cuộc chiến thương mại toàn cầu tái bùng phát, thị trường tiền điện tử đối mặt với thách thức mới

Gần một thế kỷ trước, Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley đã mang lại ảnh hưởng sâu sắc đến nền kinh tế toàn cầu. Đạo luật này, được ban hành với danh nghĩa bảo vệ ngành công nghiệp trong nước, cuối cùng đã dẫn đến sự thu hẹp mạnh mẽ của thương mại toàn cầu, làm trầm trọng thêm mức độ nghiêm trọng của cuộc Đại Suy thoái. Đến nay, bóng ma của chủ nghĩa bảo hộ thương mại vẫn không thể xóa nhòa.

Vào tháng 4 năm 2025, Mỹ công bố sẽ áp thuế 125% đối với hàng hóa Trung Quốc, khiến thị trường toàn cầu lại rơi vào tình trạng căng thẳng. Bộ Thương mại Trung Quốc nhanh chóng phản ứng, cho biết nếu phía Mỹ tiếp tục chơi trò thuế quan, phía Trung Quốc sẽ không để ý và giữ quyền áp dụng các biện pháp đối phó tiếp theo. Trong khi đó, chính phủ Mỹ đã đề xuất hoãn thuế trong 90 ngày đối với 75 quốc gia, giảm thuế suất chung xuống 10%, nhưng loại trừ Trung Quốc, Mexico và Canada. Chiến lược thương mại có mục tiêu này không chỉ làm tăng rủi ro tách rời kinh tế Mỹ-Trung mà còn khiến thị trường tiền điện tử - chiến trường mới của dòng vốn toàn cầu - phải đối mặt với những lựa chọn mới.

Cảnh báo từ lịch sử

Bài học từ Luật Thuế Quan Smoot-Hawley vào những năm 1930 là các quốc gia rơi vào vòng luẩn quẩn của thuế quan trả đũa, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống thương mại quốc tế. Chính sách thương mại này được coi là một trong những chính sách gây hại nhất của thế kỷ 20, cung cấp cho các nhà quyết định đương đại bài học lịch sử sâu sắc: chủ nghĩa bảo hộ thương mại chưa bao giờ là phương thuốc tốt để giải quyết các vấn đề kinh tế.

Vào năm 1930, Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua đạo luật này, nâng mức thuế nhập khẩu trung bình lên mức cao lịch sử 59%. Mặc dù mục đích ban đầu là để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước bị ảnh hưởng bởi cuộc Đại Khủng Hoảng, nhưng nó đã gây ra những phản ứng dây chuyền thảm khốc. Các đối tác thương mại chính trên toàn cầu nhanh chóng thực hiện các biện pháp trả đũa, dẫn đến việc quy mô thương mại quốc tế giảm gần hai phần ba trong giai đoạn 1929-1934, kim ngạch xuất khẩu của Hoa Kỳ giảm mạnh 70%, tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu tiếp tục xấu đi. Chính sách này không chỉ không cứu vớt được nền kinh tế Hoa Kỳ, mà còn làm trầm trọng thêm mức độ của cuộc Đại Khủng Hoảng, phơi bày điểm yếu chí mạng của chủ nghĩa bảo hộ thương mại: trong nền kinh tế toàn cầu, việc đơn phương tăng rào cản thương mại chắc chắn sẽ gây ra hiệu ứng phản tác dụng. Ảnh hưởng sâu xa hơn là đạo luật này đã phá hoại nền tảng của hợp tác thương mại đa phương quốc tế, khuyến khích tâm lý dân tộc kinh tế, gieo rắc mầm mống cho sự sụp đổ của trật tự kinh tế quốc tế trước Thế chiến II.

Đặc điểm của cuộc chiến thương mại mới

Cuộc chiến thuế quan năm 2025 khác với tình hình năm 1930. Hoa Kỳ đang cố gắng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua "cuộc chiến thuế quan chọn lọc" - một mặt gây áp lực lớn lên Trung Quốc, mặt khác tạm thời làm dịu mối quan hệ với hầu hết các nước. Chiến lược "phân hóa và phân rã" này có vẻ thông minh, nhưng thực chất tiềm ẩn rủi ro. Là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc không còn là quốc gia yếu thế trong thương mại đối phó thụ động như những năm 1930. Đối mặt với việc Hoa Kỳ tăng thuế, Trung Quốc không ngay lập tức thực hiện sự trả đũa tương xứng, mà là giữ thái độ "không quan tâm" và xử lý lạnh nhạt, đồng thời đẩy nhanh tiến độ "phi đô la hóa". Sự kiên định trong chiến lược này khiến thị trường nhận thức được rằng, cuộc chiến thương mại mới có thể không biến thành một trận hỗn chiến toàn diện như những năm 1930, mà là một cuộc chiến tiêu hao kéo dài hơn.

Thị trường tiền điện tử的反应

Chính sách thuế của chính phủ Mỹ đã gây ra sự biến động mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu, thị trường tiền điện tử cũng chịu ảnh hưởng lớn. Giá Bitcoin giảm từ 83,500 USD xuống 74,500 USD, Ethereum giảm mạnh hơn, từ 1,800 USD xuống 1,380 USD, trong khi tổng giá trị thị trường của các loại tiền điện tử khác giảm hơn 40%. Tính thanh khoản của thị trường đã rõ rệt thu hẹp, dòng vốn hàng tháng vào Bitcoin giảm mạnh từ đỉnh 100 tỷ USD xuống còn 6 tỷ USD, trong khi Ethereum chuyển sang dòng ra ròng 6 tỷ USD. Mặc dù xảy ra tình trạng "bán tháo kiểu đầu hàng" quy mô lớn, nhưng khi giá giảm, quy mô lỗ dần được thu hẹp, điều này cho thấy áp lực bán ngắn hạn có thể đang gần đạt đến mức bão hòa.

Xét về mặt kỹ thuật, 93,000 đô la trở thành ngưỡng kháng cự chính để Bitcoin phục hồi động năng tăng giá, khoảng 65,000-71,000 đô la là khu vực hỗ trợ chính mà phe bò phải giữ vững. Hiện tại, thị trường đã bước vào giai đoạn quan trọng, nếu phá vỡ mức hỗ trợ, có thể dẫn đến phần lớn nhà đầu tư rơi vào thua lỗ, gây ra sự điều chỉnh thị trường mạnh mẽ hơn. Nói chung, thị trường tiền điện tử rất nhạy cảm với sự thay đổi của thanh khoản toàn cầu, sự không chắc chắn do chính sách thuế lần này đã gây ra ảnh hưởng rộng rãi, việc thị trường có thể ổn định hay không sẽ phụ thuộc vào xu hướng chính sách tiếp theo và tình hình dòng vốn quay trở lại.

Trong cuộc chơi này, thị trường tiền điện tử vừa là người chịu đựng một cách thụ động, vừa là biến số chủ động. Điều đáng suy ngẫm là: khi tình hình quốc tế căng thẳng, hệ thống tiền tệ toàn cầu đang trong tình trạng biến động, nhà đầu tư còn có thể tìm thấy một phương tiện lưu trữ giá trị số nào khan hiếm, toàn cầu, không bị kiểm soát bởi bất kỳ chính phủ hay thực thể nào? Có lẽ, khi uy tín của trật tự cũ bị xói mòn bởi cuộc chiến thương mại, hạt giống của hệ thống mới đã âm thầm nảy mầm.